દેશના દરેક ખૂણે પ્રાચીન કાળથી વરસાદ બનાવવાની ઘણી પરંપરાઓ છે. ગુજરાતની વાત કરીએ તો ટોડીના ઈંડાં મૂકવાની રીતથી આવનારા વર્ષનું અનુમાન કરવાની પદ્ધતિ ખૂબ જાણીતી છે.
હવે ટીટોડીના ઈંડાનો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયો છે. ઈંડાની ટોચ જમીન તરફ હોવાનું બહાર આવ્યું છે. લોકવાયકા મુજબ, મુખ્યત્વે ટીટોડીના ઈંડા આકાશ તરફી હોય છે. ત્યારે ઉમરપાડા ગામમાં ટીટોડી પોતાના ઈંડા જમીન તરફ માથે મુકે છે નોંધનીય છે કે હવામાન વિભાગે આગાહી કરી છે કે જૂન મહિનામાં નિયમિત ચોમાસું આવી જશે. આજે ઉપગ્રહોમાંથી અદ્યતન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને વરસાદ અને હવામાનની માહિતી મેળવી શકાય છે. પરંતુ ગુજરાતમાં વરસાદની પણ પ્રાચીન કાળથી પરંપરા છે.
ટીટોડી કેટલા ઈંડા મૂકે છે, જમીનમાંથી કેટલા ઊંચે મૂકે છે, ઊભી કે આડી, આ બધી પદ્ધતિઓ આવતા વર્ષ અને વરસાદની આગાહી કરે છે. વાડી ગામમાં રહેતા 50 વર્ષીય ખેડૂત પ્રકાશ વસાવાના જણાવ્યા અનુસાર તેમણે આ પ્રકારના ઈંડા પહેલીવાર જોયા છે. આ બધા કોઈને મૂંઝવણની સ્થિતિમાં મૂકે છે. સામાન્ય રીતે, ટીટોડીઝ સ્કાય-ટોપ ઇંડા મૂકે છે. પરંતુ લેન્ડવર્ડ એગ પીક સારા ચોમાસાના સંકેત જણાતું નથી. ટીટોડીને પ્રકૃતિ સાથે સુમેળમાં ખૂબ જ બુદ્ધિશાળી પક્ષી માનવામાં આવે છે.
જાણકારોના મતે ટીટોડીના એક ઈંડાના આધારે એક માસનો વરસાદ સારો હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો ચાર ઈંડા મુકવામાં આવે તો ચાર મહિના સારું ચોમાસું રહેશે. ચાર ઈંડાનો અર્થ છે કે જૂન, જુલાઈ, ઓગસ્ટ અને સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ચોમાસું સારું રહેશે. પરંતુ જો 6 ઇંડા મુકવામાં આવે તો ચોમાસું 6 મહિના સુધી લંબાય તેવું માનવામાં આવે છે. તેનો અર્થ એ છે કે ટોડીના 6 ઈંડા સારા સંકેત છે.
જો વૈશાખ મહિનાના અંત પહેલા ઈંડા મુકવામાં આવે તો ચોમાસું વહેલું બેસી જશે જ્યારે લોકો પાસે ટેક્નોલોજી ન હતી ત્યારે પૂર્વજો તેમની કિસ્મતના આધારે ભાવિ વરસાદની આગાહી કરતા હતા. આજે પણ ગુજરાતમાં ઘણી જગ્યાએ વરસાદની પ્રથાની સાથે ખેતરમાં ટીટોડીના ઈંડા મૂકવાની પ્રથા જીવંત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો ટીટોડી નામનું પક્ષી ચાર કે તેથી વધુ ઇંડા મૂકે તો તે વર્ષ સારા અને સમયસર વરસાદનું રહેશે. આટલું જ નહીં, એવી માન્યતા છે કે જો ટીટોડી ઈંડા ઉંચાઈએ મુકવામાં આવે તો વ્યાપક, મુશળધાર વરસાદ પડે છે અને જો વૈશાખ માસ પૂરો થાય તે પહેલા ઈંડા મુકવામાં આવે તો ચોમાસું આવે તેવી લોક માન્યતા છે.
